Վերջերս մասնակցում էի մի թրեյնինգի, որտեղ քննարկվում էին կանանց վերաբերյալ տարբեր հիմնահարցեր: Քննարկումները շատ թեժ էին. խոսվում էր կանանց հուզող ամենհրատապ թեմաներից: Ուշադրությունս գրավեց մի երիտասարդ աղջիկ, ով անընդհատ առաջ էր քաշում տարբեր խնդիրներ ու նաև առաջարկում այդ խնդիրների լուծման տարբերակներ: Որոշեցի ծանոթանալ նրա հետ,-փոխանցում է cosmo.am-ը:

Ընդմիջմանը մոտեցա, և մենք սկսեցինք խոսել: Արմինեն 26 տարեկան է, ունի երկու երեխա, ամուսին և այդ ամենի հետ մեկտեղ կարողանում է ժամանակ հատկացնել նմանատիպ հանդիպումներին և օգնել այն կանանց, ովքեր դրա կարիքն ունեն: Մենք շատ երկար զրուցեցինք. ընդհանուր քննարկման թեմաներն անսպառ էին: Ես նրան հարցրի, թե որքան ժամանակ է, ինչ զբաղվում է կանանց հարցերով:

- Ընդամենը մեկուկես տարի է, բայց սա իմ առաքելությունն է, և պետք է մինչև կյանքիս վերջ այս ամենի մեջ լինեմ: Ես պետք է օգնեմ կանանց, պետք է լինեմ այն կանանց կողքին, ովքեր դրա կարիքն ունեն ու նույնիսկ նրանց, որոնց թվում է, թե այն ամենն ինչ կատարվում է իրենց հետ, նորմալ է, բայց իրականում նրանք ապրում են դժոխքում:

Նման կերպ կարող է խոսել միայն այն կինը, ով ճաշակել է դժվարությունների համը:

- Երևի դու նման կանանց շատ լավ ես հասկանում:

- Գիտե՞ս, շատ կանայք (այդ թվում և ես ժամանակին), աշխատում են իրենց տան «կեղտոտ սպիտակեղենն» ի ցույց չդնել: Շատ դեպքերում դա է ճիշտ որոշումը, բայց ես կարծում եմ, որ կան բաներ, որոնց մասին չի կարելի լռել: Եթե ինձ հետ ինչ-որ բան է կատարվել, որը կարող է կատարվել նաև այլ մարդկանց հետ, ինչո՞ւ նրանց չտեղեկացնել հնարավոր հետևանքների ու վտանգների մասին:

Արմինեի ասած ամեն նախադասությունն ինձ մոտ ավելի ու ավելի էր ցանկություն առաջացնում իմանալու, թե ինչ էր կատարվել այդ աղջկա կյանքում: Այդ ի՞նչ փորձության միջով է անցել, որ դարձել է այսքան ուժեղ ու աննկուն: Քաղաք վերադառնալու ճանապարհին զրուցելու շատ ժամանակ ունեինք, և Արմինեն պատմեց իր հետ կատարվածի մասին:

Վճարել երջանկությամբ

- Ես ամուսնացա, երբ 19 տարեկան էի: Կարծում էի, որ դեռ շուտ է, ցանկանում էի ավելի լավ ճանաչել այն մարդուն, ում հետ պետք է կապեի կյանքս: Բայց մեր գյուղի համար դա անընդունելի էր: Ու քանի որ ես հասցրել էի մինչև ականջներիս ծայրը սիրահարվել նրան, ամուսնացա: Նա շատ ուշադիր ու հոգատար էր: Ինքն էլ ինձ էր շատ սիրում: Մենք միասին ապրեցինք մեկուկես տարի, ունեցանք հրաշք աղջնակ: Շատ լավ երբեք չենք ապրել... Մի օր ամուսինս երեկոյան եկավ տուն և ասաց, որ արտագնա աշխատանքի լավ առաջարկ ունի:

Ինձ դուր չեկավ Հայաստանից մեկնելու նրա ցանկությունը, և ես նրան երկար փորձում էի համոզել, որ չեմ դժգոհում, որ ավելի լավ է քիչ գումար ունենանք, բայց երեխան լիարժեք ընտանիքում մեծանա: Նա ինձ ասաց, որ հաճախ կգա Հայաստան, որ ինքը շատ է ցանկանում ինձ ու մեր աղջկան ըստ պահանջի պահել: Նա արդեն որոշում էր ընդունել, և ես ոչինչ չէի կարող անել: Օրը եկավ, և ես նրան ճանապարհեցի Մոսկվա: Շատ դժվար էր առանց նրա: Ես կիսատ մարդ էի դարձել: Նա սկսեց մեզ գումար ուղարկել ու երբեմն տարբեր ծանրոցներ՝ խաղալիքներ երեխայի համար, հագուստ: Ես անընդհատ նրան խնդրում էի վերադառնալ, իսկ նա ասում էր, որ դեռ ժամանակը չէ: Այդպես անցավ ողջ տարին:

Իմացիր, որ զինվես

Ամռան ընթացքում մեր գյուղում Կանանց ռեսուրսային կենտրոնի աշխատակիցները թրեյնինգներ էին անցկացնում: Սկզբում այնքան էլ չէի ուզում մասնակցել այդ դասընթացներին, բայց քանի որ առանձնապես բան չունեի անելու, մտածեցի, որ լավ առիթ է ծանոթանալու նոր մարդկանց հետ ու նոր գիտելիքներ ձեռք բերելու: Հիմա եմ հասկանում, թե որքան ճիշտ էր կայացրածս որոշումը: Քանի որ մեր գյուղում շատ են արտագնա աշխատանքի մեկնած տղամարդիկ, բավական շատ խոսվեց այն մասին, որ երբ ամուսինները վերադառնում են, պետք է անպայման անցնեն բժշկական ստուգում մինչև սեռական հարաբերություն ունենալը:

Հավաքված կանայք կախում էին գլուխներն ու քթի տակ ծիծաղում: Ես ամենաանփորձն էի, քանի որ իմ ամուսինն առաջին անգամ էր «խոպան» գնացել, իսկ մնացած կանայք կարծես հասկանում էին, թե ինչի մասին է խոսքը: Բոլորն էլ գիտեին, որ իրենց ամուսինները մտնում են սեռական կապի մեջ արտերկրում, իսկ ես չէի հավատում, որ իմ ամուսինը կարող է նման բան անել:

Մոտենում էր Ամանորը: Համեղ ուտելիքներ էի պատրաստել, աղջկաս հետ զարդարել տոնածառը: Շատ էի ուզում, որ ամուսինս մեզ հետ անցկացներ Նոր տարին, բայց նա ասում էր, որ գործերը շատ են և ոչ մի կերպ չի ստացվում Հայաստան գալ:

Ամանորյա «նվերը»

Դեկտեմբերի 29-ի երեկոյան դուռը թակեցին: Ես բացեցի դուռն ու տեսա ամուսնուս՝ շեմին կանգնած: Արցունքները սկսեցին հոսել աչքերիցս: Մեռնելու չափ կարոտել էի նրան: Նա գրկեց ինձ ու աղջկաս ու սկսեց պտտել: Բազմաթիվ նվերներ էր բերել, բայց ինձ համար ամենաթանկ նվերը հենց ինքն էր: Վերջապես իմ սիրելին կողքիս էր: Մենք ճաշեցինք, հետո երեխային միասին քնեցրինք: Տեղափոխվեցինք հյուրասենյակ, նա բացեց գինու շիշն ու մենք սկսեցինք խմել: Նա սկսեց համբուրել ինձ... ցանկությունից այրվում էի, շատ էի կարոտել: Սակայն այդ պահին հիշեցի ամառային հանդիպումների ժամանակ քննարկված թեման և ասացի նրան, որ գուցե արժե անցնել բժշկական զննում, հետո սեքս ունենալ:

- Էդպիսի բաներ չասես: Մենք դրա կարիքը չունենք:

Ես հասկացա, որ չէի սխալվում ամուսնուս հաշվով, ու նա ոչ ոքի հետ չի եղել այս ընթացքում: Մենք շատ բուռն գիշեր ունեցանք:

Նոր տարվա տոներն անցան: Ես հավաքեցի ուժերս ու հարցրի, թե երբ է նորից գնալու: Նրա պատասխանն ինձ երջանկացրեց. նա ոչ մի տեղ էլ չէր գնալու:

Ընդհատված կյանք

Կարճ ժամանակ անց ես իմացա, որ հղի եմ: Անչափ ուրախ էի, ամուսինս նույնպես: Մենք միասին գնացինք բժշկի մոտ՝ ստուգման: Այն նորությունը, որը լսեցի, փոխեց իմ ողջ կյանքը: Բժիշկն ասաց, որ ինձ մոտ սեռավարակ կա, և պետք է ընդհատել հղիությունը, քանի որ նման հիվանդության առկայության դեպքում հավանականությունը շատ փոքր է, որ երեխան առողջ կծնվի: Սկզբում նույնիսկ չհավատացի բժշկին: Ես դարձա ամուսնուս ու խնդրեցի, որ նա բժշկին ասի, որ հնարավոր չէ ես այդ վարակն ունենամ, ու որ իրենք սխալվել են: Բայց ամուսինս լուռ կախել էր գլուխն ու ոչինչ չէր ասում:

Նա ինձ բժշկի սենյակից դուրս հանեց ու փորձում էր սթափեցնել: Համոզում էր, որ հենց այդ պահին ազատվենք երեխայից: Ողջ աշխարհը փուլ եկավ գլխիս... Ես այն կինը չեմ, ով կարող է հանդուրժել, որ իր ամուսինն ունենա մի ընտանիք Հայաստանում և ևս մեկը՝ դրսում: Ես այն կինը չեմ, որը կարող է ամուսնու մեկնումից հետո սկսել ձերբազատվել սեռավարակներից և սպասել ամուսնու հաջորդ «նվերին»՝ հիվանդությունների փնջի տեսքով: Ու վերջապես, ես այն կինը չեմ, ով կարող է սպանել իր երեխային ամուսնու րոպեական հաճույքի հետևանքով ձեռք բերած հիվանդության պատճառով ու շարունակել ապրել, ասես ոչինչ էլ չի պատահել: Եթե նա ասեր, որ ունեցել է սեռական հարաբերություն մեկ ուրիշի հետ, ես կներեի... կամ գոնե առանց իմ իմացության գնար բժշկի ու ստուգվեր...

Բժիշկը պնդում էր, որ պետք է ընդհատել հղիությունը: Ասում էր՝ երիտասարդ ես, կբուժվես ու նորից կհղիանաս... Ես ընդհատեցի հղիությունը:

Մենք վերադարձանք տուն: Ամուսինս լուռ էր, գրեթե չէր խոսում:

- Ինչո՞ւ ես ինձ խաբել:

- Այսի՞նքն:

- Դու ինձ ասացիր, որ ստուգվելու կարիք չունես, որ ամեն ինչ կարգին է, որ ինձ չես դավաճանել:

- Դա ընդամենը մի անգամ է եղել: Ես առողջ տղամարդ եմ ու ցանկություններ ունեմ: Ես միայն քեզ եմ սիրում, և եթե ինչ-որ մեկի հետ մի անգամ մի բան է եղել, դա դավաճանություն չէ. չէ՞ որ ես չեմ գնում ուրիշի մոտ:

- Ես էլ ուրիշի մոտ չեմ գնում, ես ուղղակի քեզնից եմ գնում: Ես էլ չեմ ուզում քեզ տեսնել ու քեզ հետ ինչ-որ կապ ունենալ:

Անծանոթ մարդ

Արմինեն երկար դադար տվեց:

- Եթե այս ամենին շարունակություն չհետևեր, ես որոշ ժամանակ անց կհանգստանայի ու կմնայի նրա հետ: Եթե ուղղակի գրկեր ինձ... Ես նրա ներողությանը չէի սպասում, պարզապես իմ սիրած էակից մարդկային վերաբերմունք էի ակնկալում, բայց ո՛չ... Նա ապտակեց ինձ ու հրամայական տոնով ասաց, որ լռեմ: Ես մի պահ սառեցի, քանի որ չհասկացա՝ ինչ տեղի ունեցավ: Ձեռքս դրեցի այտիս ու նայում էի նրան:

- Եթե կարծում ես, որ այդքան հեշտ կարող ես բաժանվել ինձանից, սխալվում ես: Եթե փորձես նման բան անել, գետնի տակից էլ կգտնեմ քեզ ու վերջդ լավ չի լինի: Մի՛ նայիր ինձ: Ասում եմ, մի՛ նայիր:

Նման պահվածք ու խոսելաոճ նրանից բոլորովին չէի սպասում: Նա մի քանի անգամ էլ կրկնեց նույն նախադասությունն ու բռունցքներով նետվեց ինձ վրա: Հետո մազերիցս բռնեց ու գցեց ինձ գետին: Անընդհատ կրկնում էր. «Մի՛ նայիր էդպես»: Ես հազիվ կարողացա ասել, որ աչքերս փակ են, ու ես ընդհանրապես իրեն չեմ նայում: Վերջապես նա հանգստացավ: Ողջ դեմքս ու մարմինս պատված էին կապտուկներով: Նա դուրս եկավ տնից ու շրխկացրեց դուռը: Եթե մինչև այդ ես իրականում չէի ուզում նրանից գնալ (ինձ մեջ ավելի շատ խոսում էր վիրավորված լինելու փաստը), ապա հիմա ես անխոս ուզում էի դա անել: Ես գիտեմ, թե ինչ է նշանակում, երբ տղամարդը ձեռք է բարձրացնում կնոջ վրա: Որքան էլ ներողություն խնդրի, ասի, որ էլ երբեք չի կրկնվի, եթե մի անգամ արել է, ապա նորից ու նորից կանի: Ես չէի ուզում մորս ճակատագիրն ունենալ:

Ես նաև ուզում եմ, որ այն կանայք, ովքեր հանդուրժում են կամ ասում՝ եթե ծեծում է, ուրեմն սիրում է, հասկանան, որ իրականում դա չէ սերը, և ոչ ոք իրավունք չունի ու չպետք է իրեն թույլ տա կնոջ վրա ձեռք բարձրացնել: Գիտե՞ս մեր գյուղում ինչքան խնդիրներ ունեմ. ինչեր ասես ինձ չեն ասում: Ասում են, որ տնաքանդ եմ, շատ կանայք նույնիսկ չեն շփվում ինձ հետ: Բայց միևնույն է, ես շարունակելու եմ նրանց հետ խոսել և օգնել: Ժամանակն է, որ մենք ինքներս մեր մասին մտածենք, որ չապրենք բռնակալների հետ, քանի որ վախենում ենք նրանցից գնալ կամ մտածում ենք՝ ինչպես պիտի պահենք մեր երեխաներին: Իսկ որ ամենասարսափելին է, շատ հաճախ մտածում ենք, որ ամոթ է, մտահոգվում ենք, թե հարևան-բարեկամներն ինչ կմտածեն մեր մասին: Իմ ընտանիքն ինձ շատ օգնեց: Նրանց համար ավելի կարևոր էր իմ առողջությունն ու ապահովությունը, քան այն, թե ինչ են խոսելու բարեկամներն ու հարևանները: Կստեմ, եթե ասեմ, թե հեշտ եմ տարել բաժանումը կամ չեմ տանջվել, սակայն միշտ վստահ եմ եղել, որ ընդունած որոշումս ճիշտ է:

Ամեն ինչ նոր, մաքուր էջից

Նախկին ամուսինս մեկնել է Մոսկվա, և ես նրա հետ ոչ մի կապ չունեմ: Նա նույնիսկ երեխայի մասին չի հիշում. ո՛չ զանգում է, ո՛չ էլ հետաքրքրվում: Ես իհարկե չէի խոչընդոտի աղջկաս ու հոր հանդիպումներին, բայց եթե նա չի ուզում տեսնել իր աղջկան, ես ի՞նչ կարող եմ անել:
Երկու տարի առաջ ես հանդիպեցի իմ ներկայիս ամուսնուն: Նա շատ լավ է վերաբերվում աղջկաս: Ես հիասքանչ ընտանիք ունեմ: Նա չի խոչընդոտում ու նույնիսկ ողջունում է ուրիշ կանանց օգնելու իմ ցանկությունը: Միշտ աջակցում է ինձ ու կողքիս է:

Նրա հետ ես ինձ զգում եմ ամուր պատի հետևում...
Մենք հասանք Երևան և Արմինեն հրաժեշտ տվեց մեզ: Նա դեռ պիտի հասներ իրենց տուն: Արմինեի պատմությունը բավական տարածված ու արդիական է, մանավանդ՝ գյուղերի համար: Նման դեպքեր շատ հաճախ են հանդիպում, բայց ոչ նմանատիպ զարգացմամբ: Ես նայում էի Արմինեի՝ աստիճանաբար փոքրացող ուրվագծին ու ժպտում ինքս ինձ: Ժպտում էի, որովհետև սիրում եմ, երբ կինը կարողանում է հաղթահարել ու հաղթել:

Կանանց ռեսուրսային կենտրոն՝ ճգնաժամային ծառայություն - 0 800 01 280